طراحی و ایجاد فضای سبز پشت بام نیاز به رویکردهای خاصی دارد، این فضاها باید بهطور موثری طراحی شده تا تاثیر در زیبایی معماری شهری هم داشته باشد. انتخاب گیاهان مناسب با توجه به شرایط آب و هوایی و فضای موجود، به انتخاب درستی برای روفگاردن کمک میکند.
روف گاردن را میتوان بر اساس عوامل مختلفی مانند عمق لایه خاک، نوع و حجم پوشش گیاهی، کاربری به انواع مختلفی تقسیم کرد. در ادامه به بررسی چهار سبک اصلی روف گاردن میپردازیم.
آشنایی با انواع روف گاردن
در ادامه شما را با انواع طراحی پشت بام آشنا میکنیم:
روف گاردن گسترده (Extensive Roof Garden)
روفگاردن گسترده، که به آن سطوح کم ارتفاع یا اجراهای ضخامت کم هم گفته میشود، یکی از طرح های روف گاردن است که به شدت در توسعه شهرها و بهبود کیفیت محیط زیست شهری تأثیرگذار است. این نوع فضاهای سبز بر روی سقوف ساختمانها یا سازههای با ارتفاع کم ایجاد میشود، که علاوه بر کاهش آلودگی هوا، ارزش زیباییشناسی به شهرها اضافه میکند.
در این مدل، کاشت گیاهان با ریشههای کم عمق انجام میشود، بستر کاشت بسیار سطحی است و ضخامت خاک حداکثر ۲۰ سانتیمتر است. مزیت روف گاردن گسترده، هزینه پایینتر آن در مقایسه با دیگر مدلهاست و البته ارتفاع کم پوشش گیاهی که در آن به کار میرود. هزینه اجرای آن به دلیل عدم نیاز به تقویت سازه و نگهداری گیاهان پایین است.
روف گاردن گسترده مزایای زیادی دارد، از جمله:
- گیاهان موجود در روف گاردن گسترده، به جذب نور خورشید و کاهش دمای محیط کمک میکنند.
- روف گاردن گسترده، نسبت به سایر انواع روف گاردن، نگهداری آسانتری دارد. نیاز آبیاری گیاهان موجود در این نوع روف گاردن، کم است و معمولاً نیازی به کوددهی ندارند.
- این روش از وزن کمتری نسبت به ساختارهای دیگر برای ساختمان استفاده میکند و نیاز به نگهداری کمتری دارد.
روف گاردن متمرکز (Intensive Roof Garden)
روف گاردن متمرکز یا بام سبز متمرکز یکی از انواع روف گاردن است که در آن عمق بستر کاشت خاک بین 20 تا 60 سانتیمتر است. این عمق کاشت بیشتر از روف گاردن گسترده (extensive) است و به همین دلیل، از باغچههای عمیق و فلاور باکس بزرگ و سنگین استفاده میشود. حجم تجهیزات و عناصر دکوراتیو در این نوع بامهای سبز به شدت بالاست و به همین دلیل، هزینه ساخت بامهای سبز متمرکز نسبت به سایر انواع بالاتر است.
روف گاردن متمرکز معمولاً در ساختمانهای جدید اجرا میشود زیرا نیاز به سازه و زیرسازی قویتری دارد. وزن تحمیلی این نوع روف گاردن در حالت اشباع حدود 290 تا 970 کیلوگرم بر متر مربع است. در ساخت این نوع بامهای سبز، سازههای فلزی به طور گستردهای استفاده میشود و نیاز به تجهیزات، استحکامبندی و عایقبندی فراوانی دارند.
از معایب روف گاردن متمرکز میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- نیاز به سازه و زیرسازی قوی
- هزینه بالای اجرای و نگهداری
- نیاز به آبیاری منظم
مراحل اجرای روف گاردن متمرکز
مراحل اجرای روف گاردن متمرکز به شرح زیر است:
- بررسی سازه ساختمان و اطمینان از مقاومت آن در برابر وزن روف گاردن
- نصب عایق رطوبتی برای جلوگیری از نفوذ آب به داخل ساختمان
- نصب لایه فیلتر برای جلوگیری از رسوب خاک در سیستم زهکشی
- افزودن لایه بستر کاشت
- کاشت گیاهان
هزینه اجرای روف گاردن متمرکز
هزینه اجرای روف گاردن متمرکز به عوامل مختلفی، از جمله ابعاد روف گاردن، نوع گیاهان مورد استفاده، کیفیت مواد و تجهیزات مورد استفاده و همچنین هزینههای نیروی انسانی، بستگی دارد. به طور کلی، هزینه اجرای روف گاردن متمرکز بیشتر از روف گاردن گسترده است.
روف گاردن نیمه متمرکز (Semi-Intensive)
روف گاردن نیمه متمرکز یا بام سبز نیمه متمرکز یکی از انواع روف گاردن است که در آن عمق بستر کاشت خاک بین 10 تا 60 سانتیمتر است. در این نوع روفگاردن، تلاش بر این است که مزایای هر دو سبک، گسترده و متمرکز، در نظر گرفته شود. همچنین، یکی از اهداف اصلی ساخت بام سبز نیمه متمرکز، حذف معایب موجود در دو سبک فوق است. از یک سو، عمق بستر کاشت آن به اندازه کافی زیاد است تا امکان کاشت انواع گیاهان را فراهم کند. از سوی دیگر، وزن تحمیلی آن کمتر از روف گاردن متمرکز است و نیاز به سازه و زیرسازی قویتری ندارد.
این نوع بام سبز، برای مجتمعهای مسکونی و واحدهای تجاری با کاربری خاص بسیار مناسب است. در این نوع بام سبز، بستر اصلی کشت از فلاور باکسهایی با عمق بالا تشکیل شده که امکان کاشت گیاهان متنوع را فراهم میکنند.
روف گاردن مدولار یا جعبه گیاه (modular green roof)
با روش مدولار یا جعبههای گیاه، میتوانید یک روفگاردن متنوع و زیبا را برای بنای ساختمانی خود ایجاد کنید. این روش اجازه میدهد تا گیاهان به صورت غیرمستقیم و درون جعبهها، بدون تماس مستقیم با سطح پشتبام، قرار بگیرند، و این فضایی منعطف و زیبا را ایجاد میکند که به راحتی قابل تغییر و جابجایی است. این روش، شباهتی به یک پارک شهری کوچک دارد که جعبهها در آن قابلیت جابجایی دارند.
استفاده از چمن مصنوعی نیز میتواند جلوه زیبایی به روفگاردن شما بدهد. این نوع چمن به دلیل سبک بودن و نیاز کم به نگهداری، گزینه مناسبی برای تزئین و زیبایی روفگاردن است. علاوه بر این، از نظر سازهای، این روش بسیار سریعتر، ایمنتر و مدرنتر از روشهای دیگر است و برای کلیه ساختمانها مناسب است.
اگر نگرانی درباره میزان تحمل بار ساختمان یا امنیت سازه در برابر بار اضافی روفگاردن دارید، استفاده از این مدل مدولار یا جعبههای گیاه میتواند یک گزینه مناسب و مقرون بهصرفه باشد. با این روش، وزن اضافی به ساختمان نمیآید و به دلیل قابلیت پرتابل بودن، کمترین فشار را به ساختمان اعمال میکند. عمق کاشت در این روش میان 10 تا 80 سانتیمتر است و کاملاً مناسب برای تنوع گیاهان و نیازهای آبیاری آنهاست.
مزایای روف گاردن مادولار
- قابلیت اجرا بر روی تمام بامهای ساخته شده و در حال بهرهبرداری
- عدم نیاز به زیرسازی
- قابلیت جابجایی جعبهها
- امکان استفاده از انواع گیاهان
- سرعت اجرای بالا
- امنیت بالا
- مدرن بودن
- تنوع بالا
- مقرون به صرفه بودن
معایب روف گاردن مادولار
- نیاز به آبیاری منظم
- وزن بیشتر نسبت به روف گاردن گسترده
طراحی و اجرا انواع روف گاردن با چوبین ویلا
چوبین ویلا شرکتی است که در زمینه طراحی و اجرای انواع روف گاردن فعالیت میکند. این شرکت با چندین سال تجربه، در زمینه طراحی و اجرای روف گاردنهای گسترده، نیمه متمرکز و فشرده، دارای سابقه درخشانی است. چوبین ویلا با استفاده از متریال و تجهیزات با کیفیت و استاندارد، تیم متخصص و مجرب و ارائه خدمات طراحی و اجرا روف گاردن را دارد و میتواند بهترین گزینه برای شما باشد.
نتیجه
روف گاردنها انواع مختلفی دارند که هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند. انتخاب نوع روف گاردن مناسب، به عوامل مختلفی، از جمله ظرفیت باربری ساختمان، شرایط آب و هوایی منطقه، میزان نور دریافتی توسط پشت بام و بودجه مورد نظر بستگی دارد. روف گاردنها مزایای متعددی دارند که میتوانند به بهبود کیفیت زندگی در شهرها کمک کنند.